Specjalny zasiłek opiekuńczy

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z  2012 r. poz. 788 ze zm.) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli:

1. nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub
2. rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej
   • w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli:

1. osoba sprawująca opiekę:
   • ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
   • ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna,
   • legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.;
2. osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3. na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4. członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10 ustawy o świadczeniach rodzinnych, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna,
5. na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10 ustawy o świadczeniach rodzinnych, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna,
6. na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba, że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 520,00 zł miesięcznie. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 specjalnego zasiłku opiekuńczego za każdy dzień. Należną kwotę zasiłku zaokrągla się do 10 groszy w górę.

Prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego ustala się na okres zasiłkowy. Prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługuje do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia, nie dłużej jednak niż do końca okresu zasiłkowego.
W przypadku utraty ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności i ponownego ustalenia niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, prawo do świadczeń rodzinnych uzależnionych od niepełnosprawności ustala się począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności o ile taki wniosek zostanie złożony w okresie trzech miesięcy od wydania orzeczenia i spełnione są warunki uprawniające do nabycia tego świadczenia.

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 764,00 zł miesięcznie. Zasady ustalania dochodu rodziny obowiązują takie same jak dla ustalania prawa do zasiłku rodzinnego i dodatków do zasiłku w danym okresie zasiłkowym. Dla okresu zasiłkowego 2015/2016 trwającego od 01.10.2015 r. do 31.10.2016 r. należy wykazać dochody za rok poprzedzający okres zasiłkowy 2015/2016, tj. rok 2014 uwzględniając zmiany wysokości dochodów członków rodzin z tego roku jak i do dnia złożenia wniosku.
W przypadku, gdy łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę przekracza kwotę uprawniającą daną osobę do specjalnego zasiłku opiekuńczego o kwotę niższą lub równą kwocie odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu przysługującemu w okresie, na który jest ustalany, specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym. W przypadku przekroczenia dochodu w kolejnym roku kalendarzowym specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje.

Za dochód rodziny osoby wymagającej opieki, uważa się dochód następujących członków rodziny:

1. w przypadku, gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia:
   • osoby wymagającej opieki,
   • rodziców osoby wymagającej opieki,
   • małżonka rodzica osoby wymagającej opieki,
   • osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko,
   • pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a-d, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia
     • z tym, że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko, a także rodzica osoby wymagającej opieki zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz,
2. w przypadku, gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia:
   • osoby wymagającej opieki,
   • małżonka osoby wymagającej opieki,
   • osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko,
   • pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a-c, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia
     • z tym, że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

W przypadku, gdy prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego ustala się na osobę znajdującą się pod opieką opiekuna prawnego lub umieszczoną w rodzinie zastępczej spokrewnionej w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 135, ze zm.), uwzględnia się dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz dochód osoby wymagającej opieki.

Wymagane podstawowe dokumenty

1. Dokumenty dotyczące wnioskodawcy:
   • potwierdzenie tożsamości i miejsca zamieszkania - kopia dowodu osobistego (oryginał do wglądu pracownika), potwierdzenie czasowego zameldowania, potwierdzenie pobytu np. prze sołtysa,
   • potwierdzenie stanu cywilnego - prawomocny wyrok sądu orzekający separację, prawomocny wyrok sądu orzekający rozwód lub odpis aktu małżeństwa z adnotacją o rozwodzie, akt zgonu współmałżonka,
   • dokument potwierdzający nie pozostawanie w zatrudnieniu lub gotowości do zatrudnienia przez wnioskodawcę (np. świadectwo pracy, zaświadczenie z PUP).
2. Dokumenty dotyczące osoby, na którą wnioskodawca ubiega się o świadczenie:
   • dokument potwierdzający tożsamość (skrócony odpis aktu urodzenia, dowód osobisty, paszport),
   • orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności,
3. Dokumenty dotyczące członków rodzin osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki - określane są indywidualnie w zależności od statusu tych osób.
4. Dokumenty dotyczące ustalenia łącznego dochodu rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki: (rodzina to odpowiednio następujący członkowie rodziny: małżonkowie, rodzice dzieci, opiekun faktyczny dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25 roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25 rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna. Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

DOKUMENTY I OŚWIADCZENIA POTWIERDZAJĄCE WYSOKOŚĆ DOCHODU MAJĄ BYĆ ZŁOŻONE DLA KAŻDEGO PEŁNOLETNIEGO CZŁONKA RODZINY INDYWIDUALNIE (członkiem rodziny jest także wnioskodawca):

• zaświadczenie wydane przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego lub oświadczenie o dochodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na zasadach określonych w art. 27, 30b, 30c, 30e i 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskanym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, zawierające informacje o wysokości:
  • dochodu,
  • składek na ubezpieczenia społeczne odliczonych od dochodu,
  • należnego podatku,
• zaświadczenie organu emerytalno-rentowego (ZUS) lub oświadczenie stwierdzające, całkowitą wysokość opłaconych składek zdrowotnych za rok kalendarzowy poprzedzający okres zasiłkowy,
• zaświadczenia dokumentujące wysokość innych dochodów,
• oświadczenie o wysokości dochodu uzyskanego w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy osiąganych przez osoby podlegające przepisom o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zawierające w szczególności informacje o:
  • wysokości dochodu,
  • wysokości należnych składek na ubezpieczenia społeczne,
  • wysokości należnych składek na ubezpieczenie zdrowotne,
  • wysokości i formie opłacanego podatku dochodowego,
  • wysokości dochodu po odliczeniu należnych składek i podatku,
• oświadczenie o wysokości dochodu niepodlegającego opodatkowaniu, który został uzyskany w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
• zaświadczenie o wpisie/wyrejestrowaniu działalności gospodarczej,
• zaświadczenie właściwego organu gminy, nakaz płatniczy albo oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonego w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
• kopia odpisu prawomocnego wyroku sądu zasądzającego alimenty na rzecz dziecka lub wyroku zobowiązującego jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka lub orzeczenia sądu o oddaleniu powództwa o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców,
• zaświadczenie od Komornika Sądowego prowadzącego postępowanie egzekucyjne o wysokości wyegzekwowanych świadczeń alimentacyjnych w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
• odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty lub odpis protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej, zobowiązujących do alimentów na rzecz osób spoza rodziny,

W przypadku utraty dochodu lub uzyskania dochodu do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające ich utratę lub uzyskanie oraz ich wysokość.

Dochód utracony oznacza utratę dochodu spowodowaną:

• uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego,
• utratą prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,
• utratą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
• utratą zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, 
• wyrejestrowaniem pozarolniczej działalności gospodarczej,
• utratą zasądzonych świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do tych świadczeń lub utratą świadczeń pieniężnych wypłaconych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych,
• utratą zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
• utratą zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Dochód uzyskany oznacza uzyskanie dochodu spowodowane:

• zakończeniem urlopu wychowawczego,
• uzyskaniem prawa do zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium,
• uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
• uzyskaniem zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej,
• rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej,
• uzyskaniem zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
• uzyskaniem zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

UWAGA! W oświadczeniach, które składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań wnioskodawca winien zawrzeć klauzulę następującej treści: ”Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”
UWAGA!  W toku postępowania administracyjnego przed wydaniem decyzji administracyjnej w sprawie przyznania lub odmowy przyznania świadczeń rodzinnych Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Pichowicach może żądać dostarczenia innych dokumentów niezbędnych do prawidłowego rozpatrzenia sprawy.
UWAGA! W przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny, uzyskania dochodu lub innych zmian mających wpływ na prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego osoba będąca wnioskodawcą o ustalenie prawa do tego świadczenia jest obowiązana do niezwłocznego powiadomienia o tym organu wypłacającego świadczenia rodzinne.